LỢI ÍCH VÀ TÁC HẠI CỦA MORPHIN

Morphin là một trong số 25 alcaloid được chiết xuất từ quả cây thuốc phiện (hoa anh túc) chưa chín, trong đó morphin chiếm 10%, narcotin 6%, codein 0,5%, papavernin 0,8%, thebain,…

Morphin vẫn được biết đến với tên gọi là “chất gây nghiện”, tuy nhiên nếu như được dùng trên những bệnh nhân có đau thực sự ( ung thư giai đoạn cuối, gãy xương đùi,..) thì morphin lại được dùng như một loại thuốc có tác dụng giảm đau hiệu quả, đặc biệt trên những người có đau thực sự thì morphin không gây nghiện.

Tác dụng của morphin :

1.Tác dụng giảm đau

Morphin giảm đau mạnh do tăng ngưỡng nhận cảm của trung tâm đau đồng thời làm giảm đáp ứng với các phản xạ đau. Tác dụng giảm đau sẽ được tăng cường khi sử dụng chung với thuốc an thần và morphin cũng làm tăng tác dụng của thuốc tê.

2. Tác dụng gây ngủ

Liều điều trị morphin làm giảm hoạt động tinh thần và gây ngủ.

Liều cao có thể gây mê và mất tri giác nhưng liều thấp (1-3 mg) morphin lạỊ gây hưng phấn , làm mất ngủ, gây nôn và làm tăng phản xạ tủy.

3. Gây sảng khoái

Morphin làm mất mọi bồn chồn, lo lắng, căng thẳng do đau gây ra. Người bệnh cảm thấy thanh thản, thư giãn dễ dẫn tới sảng khoái.

Morphin làm thay đổi tư thế, tăng trí tưởng tượng, người bệnh cảm thấy lạc quan yêu đời mất cảm giác đói.

4. Trên hô hấp

Liều thấp thì kích thích liều cao thì ức chế hô hấp, làm giảm độ nhậy cảm của trung tâm hô hấp với nồng độ CO2, Ph máu, nhịp thở chậm và sâu.

5. Ngoài ra morphin còn có tác dụng chống shock ( do chấn thương, sau đẻ, do tiêm thuốc,..)

Tác dụng không mong muốn khi sử dụng morphin:

• Mẹ có thai nghiện morphin sẽ ảnh hưởng đến sức lớn, sự trưởng thành, sự thích nghi của thai nên thường dẫn tới đẻ non, trẻ sinh ra dễ bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển,rối loạn hành vi mất ngủ,mất ý thức,..
• Giảm nhẹ thân nhiệt do mất cân bằng cơ chế điều nhiệt.
• Kích thích trung tâm nôn gây buồn nôn làm giảm nhu động, ruột, làm giảm tiết dịch mật, dịch ruột, nhưng lại làm tăng hấp thu nước và điện giải qua thành ruột và gây ra táo bón.
• Co cơ vòng môn vị và hậu môn, co cơ vòng bàng quang gây bí đái, gây khó thở trên người có tiền sử hen
• Ức chế trung tâm vận mạch và giải phóng histamin gây hạ huyết áp
• Làm giảm tiết niệu, tăng tiết mồ hôi, giãn mạch da, gây ngứa ở mặt cổ thần trên,..

Khi cần phải sử dụng morphin cần phải cân nhắc kĩ lưỡng LỢI ÍCH/ TÁC HẠI của thuốc, sử dụng thuốc hợp lý, đây là loại thuốc được quản lý theo quy chế thuốc gây nghiện và chỉ có bác sĩ mới được phép kê đơn thuốc có chứa morphin.