Dịch tễ học bệnh sốt mò

Sốt mò là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do Ricketsia orientalis gây nên. Bệnh lây từ súc vật sang người  qua trung gian truyền bệnh là ấu trùng mò trombicula.

Đặc điểm lâm sàng của bệnh là sốt kéo dài, có vết loét ở da  và nổi hạch toàn thân, phát ban.

Bệnh sốt mò còn có tên gọi khác là Tsutsugamusi, bệnh sốt phát ban rừng rú, sốt phát ban nhiệt đới. Bệnh sốt mò đã và đang là nguyên nhân quan trọng gây sốt kéo dài tại Việt Nam.

Bệnh xuất hiện ở Nhật Bản vào đầu thế kỉ 19, chủ yếu ở các triền sông đảo Hondu với tỷ lệ từ vong 20-40%. Trong chiến tranh thế giới thứ 2, bệnh xuất hiện thêm ở nhiều nước khác trên thế giới như: Đông Nam Á, Ấn Độ, vùng đông bắc châu Úc và các hòn đảo ở Tây Thái Bình Dương.

Ở Việt Nam bệnh chính thức được xác nhận từ năm 1965. Từ đó đến nay một số vụ dịch nhỏ được ghi nhận ở Tây Bắc, Lạng Sơn, ven sông Mã, Tây Nguyên và ở nhiều hải đảo. Ngày nay những vị dịch nhỏ và các trường hợp tản phát vẫn xảy ra hàng năm.

Mầm bệnh

Rickettsia orientalis được phân lập lần đầu tiên vào năm 1891 ở Nhật Bản.

r.orientalis bắt màu Giemsa, dài khoảng 0,3-0,5 muycromet, rộng 0,2-0,4 muy cromet, hình cầu hoặc cầu trực khuẩn. vi khuẩn có sức đề kháng dễ bị tiêu diệt bởi các thuốc sát trùng thông thường và nhiệt độ cao. Chứng có hệ thống men không hoàn chỉnh nên buộc phải kí sinh nội bào, chỉ nuôi cấy được trong tổ chức sống tế bào nuôi cấy trong ống nghiệm, chuột nhắt trắng…

r.orientalis có 2 loại kháng nguyên:

kháng nguyên đặc hiệu: có nhiều typ cấu trúc kháng nguyên của R.orientalis đa dạng, hay thay đổi tùy theo địa lý, loại mò và loài gặm nhấm vật chủ. Do đó tái nhiễm dễ dàng xảy ra và khó sản xuất vacxin. Ngày nay, hệ thống kháng nguyên, kháng thể được sử dụng để chẩn đoán bệnh qua các kỹ thuật miễn dịch ELISA, IFA.

Kháng nguyên không đặc hiệu giống kháng nguyên OXK của trực khuẩn Proteus Mirabilis. Điều này được ứng dụng để chẩn đoán bệnh bắng phản ứng Weil-Felix.

Nguồn bệnh:

ổ chứa bệnh trong tự nhiên là các loài gặm nhấm, chủ yếu là chuột nhiễm R.orietalis không có biểu hiện gì, ngoài ra còn có nhím, sóc, cầy, cáo… người mắc bệnh do ngẫu nhiên bị mò đốt.

Nguồn bệnh thứ yếu là mò Trombicula

Cơ thể cảm thụ:

Người chưa có miễn dịch dễ bị nhiễm khi đi qua hoặc làm việc ở những nơi có chuột và  mò nhiễm Rickettsia. Đó là bộ đội, người đi săn, làm nương rẫy, làm đường, khai thác vàng, đá quý…

Bệnh để lại miễn dịch lâu dài, tuy nhiên vẫn có thể tái nhiễm do bị nhiễm chủng rickettsia orientalis có cấu trúc kháng nguyên khác.

coppy ghi nguồn: https://drugsofcanada.com

link bài viết: Dịch tễ học bệnh sốt mò